Kıl Dönmesi Nedir Ve Neden Olur?

Kıl dönmesi hastalığı cilt altında, içi kıl yumağı  ve etrafı zarla (kapsül) kaplı bir oluşumdur. Bu hastalık (KD) en sık kuyruk sokumunda görülür. Koltuk altı, kasık, göbek çevresi ve parmak aralarında da bulunabilir. Önceleri doğuştan olan bir hastalık olduğu düşünülüyordu. Şu anda sonradan oluşan bir hastalık olduğu kabul edilmektedir.

Kıl Dönmesi (Pilonidal Sinüs -PS) Neden Olur?

Kılların cilt altına girerek reaksiyon oluşturması: En önemli etken o bölgedeki kılların, saçtan ve sırttan dökülen kılların uygun ortam bularak deri altına girmesi ve orada etrafında zar oluşturarak birikmesidir. Buraya düşen kıllar ciltteki pit denilen deliklerden bir takım sürtünme ve hareketler sonucunda girerek minik apse ve iltihaplar oluşturur.Burada biriken kıllar içeride yabancı cisim olarak algılanır. Aynı zamanda devamlı yaptığı tahriş ile sıvı salgılar ve içeriye giren kılları dışarıya atmaya çalışır. Eğer giriş deliği tıkanırsa apse oluşur. Apse dışarıya boşalacağı bir yol bularak çıkış deliklerini oluşturur.

Yetersiz temizlik:  Önemli bir faktördür. Buraya dökülen kıllar iyi temizlenirse örneğin her gün duş alınırsa ve o bölge nemli tutulmazsa, sık sık kurulanırsa  kılların girişi azaltılabilir.

Hormonal faktörler: Genç, kıllı yapıda olan erkeklerde daha fazla olması hormonal faktörlerin rol oynadığını düşündürür. Kılsız genç kızlarda da görülebilmektedir.

Mikro travmalar: Daha çok kuyruk sokumunda olması ve diğer bulunduğu yerler dolayısıyla hastalık oluşumunda minik travmaların etkili olduğu teorisini  destekler. Uzun süreli oturan kişilerde kuyruk sokumundaki kıvrım (intergluteal sulkus) terleyerek nemli ve havasız kalır. Üzerine şoförlerde olduğu gibi küçük darbeler, öğrencilerde olduğu gibi oturmada ani değişiklikler (ileri geri devamlı hareket ederek oturma) kılın derinin altına girişini kolaylaştırır.

İnter gluteal sulcus derinliği: Bazı kişilerde yapısal olarak, bazılarında kiloya bağlı olarak iki kalça yanakları arasındaki çukurluk derindir. Bu durum hem oraya gelen kılların uzun kalmasına, terlemesine, iyi temizlenememesine  ve kılların girişinin daha kolay olmasına sebep olur.

Obesite: İnter gluteal sulcus kilolularda daha derindir. Yine kilolu kişilerde bu bölge çok terler ve hijyeni tam sağlayamazlar.

Genetik faktörlerin olduğu ileri sürülmüştür. Bir ailede birden fazla kişide olması ve ailede kılsız kız çocuklarında da olması bu teoriyi destekler.

Kıl Dönmesi Kimlerde Görülür?

• • Toplumda görülme sıklığı 100 000 de 26 dır.
  • 40 yaş altında sıktır.
  • Çoğunlukla erkeklerde görülür, kadınlarda daha nadirdir. Her iki erkeğe karşılık bir kadında görülür.
  • Şoför, asker, öğrenci gibi daha çok oturan meslek guruplarında görülür. Uzun süre masa başında oturulan mesleklerde yanlış oturma, adeta kuyruk sokumunun üzerine doğru oturma kılların girişini kolaylaştırır.
  • Zayıf veya şişman her kiloda görülebilir. Normalin biraz üstünde kilosu olanlarda biraz daha sıktır.
  • Kıllı insanlarda daha fazla görülmekle birlikte kılsız kadınlarda da görülmesi sırttan düşen küçük tüylerin ve saçın da rolü olduğunu gösterir.
  • Aynı aileden birkaç kişide rastlanabilir.

Kıl Dönmesi Hastalığında Ne Gibi Şikayetler Olur?

• Bazen hiç bir şikayeti yoktur, teşhis sadece giriş delikleri görülerek yapılır.
• Ağrı, çoğunlukla müphem, otururken şiddetli olmayan ağrıdır. Zonklayan, şiddetli ağrı varsa apseleşmiş olma ihtimali yüksektir.
• Şişlik, çoğunlukla iltihaplanmamış olanlarda hasta farketmez, doktor muayenede hisseder. Apse ve enfeksiyon geliştiğinde ağrılı, ciddi şişlik oluşur.
• Akıntı, sıklıkla vardır. Bazen kanlı şekilde olabilir.
• Kaşıntı ve deri lezyonları, akıntının yaptığı tahrişe bağlıdır.
• Ara sıra ağrılı şişlikler, sonrasında şişliğin boşalmasıyla hasta fark edebilir. Bazen basit bir sivilce zannedilebilir. Fakat bu bölgede sivilce olmaz.

TEDAVİ

Bu hastalığın gerçek tek tedavisi  cerrahidir. İlaçla veya bazı yöntemlerle tedavi edildiğinde geçici bir iyileşme görülebilir. Ancak hastalık tedavi edilmemiştir. Bazen hastalar akıntı olmadığında hastalığın geçtiğini düşünerek yanılırlar. Oysa akıntının olmaması hastalığın olmadığını göstermez.

Değişik ameliyat teknikleri vardır: Sekonder iyileşme (açık bırakma), primer kapama, intrafleksiyon, limbeg veya Z plasti gibi flep yöntemleri, Bascom ameliyatı, bizim bascomdan değiştirerek uyguladığımız mikrosinüsektomi, yine bizim mikrosinüsektomi yapamadığımız ilerlemiş hastalara yapmayı tercih ettiğimiz karydakis yöntemleri sayılabilir.

Tüm bu ameliyat yöntemleri cerrahi olarak kabul edilmiş yöntemlerdir. Bazı avantaj ve dezavantajına göre doktor hastayla konuşarak uygulayacağı yöntemi belirler.

Ameliyatsız yöntemler (fenol yöntemi, gümüş nitratla  yakma yöntemi ) kesin çözüm olmaktan uzak diye düşünsem de bazı tercih eden meslektaşlarım vardır.

Apse olursa  her apse de olduğu gibi tedavisi acilen iltihabın boşaltılması yani drenajdır. Apsenin boşaltılması pilonidal sinüs hastalığının tedavisi değildir. Apse  tedavisinden 1 ay sonra hastalığın ameliyatı yapılabilir. Apseliyken, iltihaplıyken bu hastalığın ameliyatının yapılması durumu daha da kötüleştirebilir..

Kıl Dönmesi Ameliyat Edilmezse Ne olur?

Bu hastalıkta zaman geçtikçe hastalık içeride, cilt altında kısa sürede ilerleyebilir veya uzun süre aynı boyutlarda ilerlemeden kalabilir. Bu durum kişilere göre değişiklik gösterir. Ameliyat yapılmadığı zaman ara sıra apse oluşarak ciddi ağrılar ve şişlik oluşabilir. Bu apseler insana ciddi sıkıntılar yaratabildiği gibi her apse de hastalık biraz daha ilerler, böylece daha sonra yapılacak ameliyatın boyutları daha da büyük olur.

Ameliyat olmadığı sürece akıntı, koku, cilt tahrişi nedeniyle ciddi kaşıntılar yaparak hastayı zor durumda bırakır.

Hastalık Ameliyattan Sonra Tekrarlar mı?

Evet tekrarlar. Hangi yöntemle ameliyat yapılırsa yapılsın belli bir oranda  tekrarlama görülmektedir. Bu oran % 3-4 ile % 50 ler arasındadır. En az tekrarlama oranları açık bırakma tekniğinde, Bascom ameliyatında  ve kliniğimizde uygulanan Mikrosinüsektomidedir. Açık bırakma tekniğinde yaranın kapanması  bir kaç ayı bulabileceğinden günümüzde fazla uygulanmamaktadır.

Tekrarlamasını ve ya hastalığın oluşmasını önlemek için temizliğe ve bakıma dikkat etmek gerekir. Hasta her gün duş almalı, mutlaka o bölgeyi iyice kurulamalıdır. Ayrıca günde bir kaç kez o bölgedeki düşmüş olan kılları temiz bir kağıt havluyla uzaklaştırmalıdır.

Op. Dr. Seher Şirin

Merhabalar ben genel cerrahi uzmanı Op. Dr. Seher Şirin, Antalya’da bulunan kliniğimde hasta kabul ediyorum. Bana ulaşmak için 0242 312 22 22 arayabilir ya da aşağıda yer alan WhatsApp butonuna tıklayarak yazabilirsiniz.