Memenin muayenesi neden önemlidir?
Memenin sorunları ergenlikten itibaren her dönemde kadınların karşılaştığı hatta çoğunlukla korktuğu sorunlardır. Bazen ergenlik öncesi de bazı problemler olabilmektedir.
Kadınların en çok korktuğu hastalıklardan biri meme kanseridir. Memenin kanseri kadınlarda en sık görülen kanser türüdür. 8 kadından biri hayatının bir döneminde bu hastalığa yakalanmaktadır. Ölüme sebebiyet açısından ise akciğer kanserinden sonra ikinci sıradadır.
Bu kadar yaygın görülen kanser erken teşhis edilirse ölüme sebep olmaz.
Erken teşhiste ilk aşama kendi kendine meme muayenesidir (KKMM) ve bu aşama kadınların çoğunlukla ihmal ettiği ve zannettiğinden daha önemli bir aşamadır.
Memedeki kitleler nasıl tespit edilir?
İlk aşama hastanın kendi kendine muayene yapmasıdır. Kadın önce kendi memesini tanımalıdır. Memesinin nasıl görüldüğü ve parmakla dokunduğunda yani muayene ettiğinde eline nasıl dokuların geldiğini bilirse memesinde oluşan bazı değişiklikleri kolayca fark edebilir. Çünkü her kadının memesinin dokusu farklıdır. Bazı kadınların özellikle gençlerin memeleri ileri derecede yoğun ve nodüllü yapıdadır, ele nodüller gelir. Bazı kadınlarda ise özellikle yaşlılarda ve şişmanlarda yağlı doku fazla, nodüler yapı daha azdır.
Muayene ne zaman yapılmalı?
En ideal zaman adetin 5-6. günleridir. Yani adet bitiminde yada bittikten sonradır. Adet öncesi dönemde guddeler şişer, ödem olur, fibrokistik yapılar belirginleşir, kitleymiş hissi vererek kişiyi yanıltır. Adet öncesi dönemde ele gelen bir kist adet sonrasında çoğunlukla kaybolur.
Emziren kadınlar ayda bir kez emzirdikten sonra muayene yapmalıdır.
Adet görmeyen kadınlar ayda bir kez aynı günlerde yapmalıdır.
Kendi Kendine Meme Muayenesi (KKMM) Nasıl Yapılır?
Şu pozisyonlarda memeler gözle bakılarak değerlendirilir:
*Ayna karşısında, çıplak olarak, eller 2 yana sarkıtılmış olarak durunuz.
*Her iki, el başın arkasında tutunuz.
*Her iki elinizle belinizden tutarak bastırınız.
Bu pozisyonlarda memeler gözlenerek aşağıdaki sorulara cevap aranır.
**Bu pozisyonlarda deride çöküntü var mı?
**Memenin başında çekilme, içeri çökme, başka bir tarafa yamulma var mı?
**Cildin herhangi bir yerinde kızarıklık, renk değişikliği veya yara var mı?
**Deride herhangi bir yerinde gamzeleşme, tümsek şeklinde şişlik (portakal kabuğu manzarası) var mı?
Daha sonra yatar pozisyonda muayeneye devam edilir:
*Muayene yapılacak taraftaki memenin karşı tarafındaki kolunu başının altına alarak diğer eli ile muayeneye başlar.
*Muayeneye saat 12 hizasından (baş tarafından) başlanır, uca doğru ışınsal çizgiler çizerek önce yüzeysel sonra parmak uçlarını bastırarak derin yapılır. Memede kitle aranır.
**Aynı muayene banyoda, sabunlanırken veya duşta yapılabilir. Kitle varsa daha kolay ele gelir.
Memelerin ucu hafif sıkılarak gelen akıntıya bakılır. Şu unutulmamalıdır ki her kadının memesi sıkılırsa mutlak bir akıntı gelir. Önemli olan kendiliğinden gelen, sütyeni kirleten ve kanlı akıntıdır. Bu yoklama işlemi her iki memeye yapılır.
Koltuk altı muayenesi:
Oturur pozisyon yapılır . Koltuk altının kolu gayet gevşek gövdenin yanına sarkıtılmış durumdayken, diğer elin parmakları koltuk altının dört duvarını yoklar. Ön duvar, arka duvar, göğüs kafesine yapışık olan duvar ve kol iç kısmına yapışık olan duvar. Lenf bezi büyümeleri aranır.
Ne zaman Doktora Başvurmalı
*KKMM de memede kitle ele gelirse mutlaka doktora muayeneye gitmelidir.Kötü olduğundan korkup doktora gitmemek doğru değildir. Kitlenin iyi mi kötü mü olduğunun tespiti doktorun işidir. Doktor, hastanın yaşına ve bulduğu bulgulara göre ileri tetkikler ister.
Ele gelen kitlelerin %85’i iyi huyludur Yeni tespit edilen, adetle kaybolmayan, elle muayenede sert, yüzeyi düzensiz pürtüklü, kaygan olmayan, üzerindeki ciltte portakal kabuğu görünümü veren, meme başında çekilmelere sebep olmuş kitle tespit edildiğinde vakit geçirmeden doktora başvurulmalıdır.
*Meme başında içeri göçme ve akıntı, meme ucunun yön değiştirmesi,
*Ciltte çekilme veya portakal kabuğu görüntüsü, deride kızarıklık
*Memelerde asimetri,
*Koltuk altında ele gelen kitle
Yaş gruplarına göre meme takibi
- 20’li yaşlarda birkaç ayda bir KKMM
- 20-40 yaşlarında hiç şikayeti olmasa bile ayda bir kere KKMM ve 3 yılda bir doktor muayenesi
- 40- 50 yaşlarında ayda bir kere KKMM, yılda bir doktor muayenesi, yılda bir veya duruma göre iki yılda mamografi ve ultrasonografi
- 50 yaş üzeri ayda bir kere KKMM, yılda bir doktor muayenesi, yılda bir mamografi önerilmektedir.
Merhabalar ben genel cerrahi uzmanı Op. Dr. Seher Şirin, Antalya’da bulunan kliniğimde hasta kabul ediyorum. Bana ulaşmak için 0242 312 22 22 arayabilir ya da aşağıda yer alan WhatsApp butonuna tıklayarak yazabilirsiniz.