Hemoroid Tedavisinde Evde Neler Yapılabilir?

HEMOROİD TEDAVİSİNDE EVDE NELER YAPILABİLİR?

Hastaların en sık sorduğu sorulardan basur ağrısı evde nası geçer? Neler yapmalıyım? şeklindedir.Çünkü ağrı olur olmaz doktora ulaşılamayabilir.

Daha önce hemoroid teşhisi konmuş ise yani hasta daha önceden hemoroid olduğunu biliyorsa  akut, aniden ağrılı, kaşıntılı şişlik durumunda rahatlamak için doktora gitmeden evde yapabileceği şeyler vardır. Ya da kanama, ağrı, makatın dışında şişlik gibi ilk belirtiler oluştuğunda doktora gidinceye kadar şikayetlerinin  gerilemesine yarayacak  bazı tedbirleri evde yapabilir.

Şu da bir gerçektir ki hemoroidin tedavisinde hastanın yaptıkları ya da ev tedavisi ilaçlardan daha fazla önem taşır ve daha etkilidir.

Bu önlemlerin pek çoğu hemoroidlerin oluşmasına ve varsa ilerlemesine de engel olacaktır.

Hemoroidde Ağrıyı Azaltmak İçin Neler Yapılabilir?

Basur ağrısını dindirmek için evde yapılabilecek tedaviler vardır. Fakat bu işlemlerin uygulama süreleri uzun tutulmamalıdır. Kesin teşhis ve ilaç tedavileri için genel cerrahi uzmanına muayene olunmalıdır.

Sıcak su oturma banyoları:

Sıcak suya oturmanın amacı makatın etrafındaki kasların gevşemesi ve o bölgedeki basıncı azaltmasıdır. Basınç azaldığında damarlardaki basınç da azalarak şişliğin küçülmesini ve dışarıdaki memenin kolayca  içeri girebilmesini sağlar.

Günde 3-4 kez 15 dakika kadar yapılabilir. Dışkıladıktan sonra ağrı fazla olacağından tuvaletten sonra önerilir. Sıcak  oturma banyosu için leğen kullanılabilir. Ayrıca  klozet üzerine oturtulan oturma banyoları (sitz banyoları) da vardır. Ilık suyla doldurulmuş küvete uzanılabilir ya da sıcak duş tutulabilir. Sıcak oturma banyosu mümkün değilse örneğin iş yerinde dışkıladıysanız sıcak su torbalarına oturabilirsiniz.  Suyun içine baticon, rivanol gibi ilaç, antiseptik maddelerin konulması anlamsızdır.

Sıcak oturma banyosundan sonra kurulamalısınız. Bu işlem için yumuşak tuvalet kağıtları kullanın. İmkan varsa sıcak fön makinası ile de kurutulabilir.

Sıcak oturma banyosu anal apsede uygulanmaz, apsenin artmasına sebep olur. Makattaki ağrının sebebi tam olarak bilinmiyorsa ve uygulama sonrasında ağrı artıyorsa hastalık apse olabilir. Uygulamaya son verip ilk fırsatta muayeneye gidilmelidir.

Soğuk tatbiki yapın

Günde bir kaç kez, dışkılamanın haricindeki zamanlarda yapılmalıdır. Havluya sarılmış buz paketleri uygulanabilir. Aralıklarla 10-15 dakika uygulamalıdır. Dışarıdaki hemoroidin ödeminin azalmasını sağlar.

İlaç kullanımı:

Ağrı kesiciler kullanılabilir. Kortizonlu pomatları doktor görmeden kullanmayınız. Ayrıca bu tip kortizonlu kremler 10 günden fazla kullanmamak gerekir. Diğer tedavi ilaçları ise mutlaka doktor tarafından önerilmelidir. Doktor haricinde konu- komşu önerisiyle ilaç kullanmayın.

Doğru çamaşır kullanın.

Dar olmayan ve pamuklu iç çamaşırları kullanın.  Dar çamaşırlar o bölgenin basıncını artırır. Sentetik çamaşırlar ise nemi engeller, kaşıntı gibi diğer şikayetleri artırır.

Yapmamanız Gerekenler

Liften fakir beslenmeyin.

‘Sebze sevmem’, ‘meyve yiyemem’ şeklinde söylemlerle hamur işine, börek, tatlı, makarnalara dayanmayın. Özellikte gebe kadınlarda görülen bir durum aş erme bahanesiyle liften fakir beslenme nedeniyle görülen kabızlıktır. Ya da yoğun iş temposu nedeniyle fast food alışkanlığı hemoroide zemin hazırlar. Yanınızda badem, kuru kayısı, armut gibi şeyler taşımak gibi pratik çözümler bulabilirsiniz.

Su içmeyi ihmal etmeyin.

Pek çok kişi su içmenin hiç aklına gelmediğini söyler. Hatta ‘suyu bol içmelisiniz’ dediğimizde yüzünü ekşiterek içemediğini söyler ve  bunun yerine ilaç yazmamı rica eder. Unutulmamalıdır ki su en iyi ilaçtır. Ramazan ayında kabızlığın ve hemoroidlerin artma sebebi yeterli sıvı  tüketmemektir. Çünkü akşamları iftardan sonra yemek yeme ihmal edilmez ama su içme kolaylıkla ihmal edilir.

Yürüyüşü ihmal etmeyin.

Pek çok kişi yoğun çalıştığını, ayrıca egzersiz yapmaya vakti olmadığını ifade eder. Hareket için ekstra vakit ayırmadan da hareketli olunabilir. Çalışırken saatte bir 5 dakika ara verip ofiste dolaşılabilir, işe gelip giderken 1 durak önce inilip yürünebilir ya da dolambaçlı yollardan yürünerek yol uzatılabilir.

Hemoroidde Yapmanız Gerekenler

Kabızlığınızı giderin:

Kabızlık hem ıkınma gerektirip basıncı artırdığından hem de sert dışkı hemoroidleri tahriş ederek yaralanmasına, şişmesine sebep olduğundan mevcut hemoroidlerin durumunu ağırlaştırır.

Akut, ödemli, ağrılı hemoroidlerin tedavisini yapmaktansa o duruma gelmemek her zaman tercih edilen bir durumdur. Mademki kabız olmak hemoroidleri  kaba bir tabirle azdırıyor, o zaman kabız olmamaya çalışmalısınız.

Lifli gıdalar tüketin. Bitkisel besinler, sebzeler, lifli meyveler, kepekli tahıllar, kabuklu yemişler, baklagiller bolca tüketilmelidir. Lifli gıdalar bağırsakta içine su çekerek dışkının hacmini genişletir ve yumuşamasını sağlar.

Yeşil yapraklı sebzeler, kırmızı meyveler flavinoid içerirler. Flavinoidler hemoroid kanamasına iyi gelecektir.

Bol su için. Suyu bol almak sert dışkılamayı önler, bağırsak hareketlerini artırarak kabızlığa engel olur. Alınan lifli besinlerin içerisine çekip hacminin genişlemesi için bol suya ihtiyaç vardır. Özellikle sabahları aç karına alınan 2 bardak su gastro-kolik refleks ile bağırsakların hareketlerini artırır. Dışkılama ihtiyacını getirir. Suyu gün içerisinde de en az 2 litre, sıcak günlerde 3 litre kadar  içmeye gayret edin.

Egzersiz yapın. Fiziksel aktivite yapma alışkanlığı veya  hareketli yaşam tarzı olanlarda kabızlık daha nadir görülür. Her gün en az yarım saat (ideali 1 saat) yürümek bağırsak hareketlerini artırır. Egzersiz sırasında halter gibi ağır kaldırmayı gerektirecek spor yapmamalısınız. Unutmayın siz oturup yattığınız sürece bağırsaklarınız da yatacaktır, kabızlık kaçınılmaz olacaktır.

Doğru tuvalet alışkanlığı edinin:

*Tuvalette uzun kalmayın. Tuvalete girdikten sonra bir – iki  dakikada çıkamazsanız dışkılamak için zorlamayın. Tuvalette gazete, kitap okumayın. Son zamanlarda yapılan çalışmalarda cep telefonu ile tuvalete girenlerde hemoroidin daha fazla olduğu tespit edilmiştir.

*Her gün aynı saate dışkılama alışkanlığı edinin. Özellikle sabah saatlerinde dışkılama alışkanlığını edinmek önemlidir. Böylelikle gün içinde uygunsuz saatlerde dışkılama ihtiyacının gelmesi ve ertelenmesi de önlenmiş olacaktır.

*Dışkılamayı ertelemeyin. Dışkılama ihtiyacı geldiğinde tuvalet beğenmeme veya ağrı, kanama olacağı korkusuyla dışkılama ertelendiğinde dışkı serleştiği için ıkınma ve çıkarken yaralanma olacaktır. Bu nedenle özellikle hemoroid hastalığı olanlar ağrı ve kanama korkusuyla erteleme yaptığında ertesi gün daha fazla ağrıya maruz kalacaklardır. Hemoroidleri ve şikayetler daha da artacaktır. Ayrıca rektumda (bağırsağın son kısmında) dışkı birikmesi baskıya sebep olacak, makata ve karına ağrı yapacaktır.

*Doğru temizlenme alışkanlığı edinin. Dışkılama sonrasında silinirken yumuşak  tuvalet kağıdı kullanın, tahriş etmeyin. Tahriş etmemesi için ılık suyla ıslatılmış tuvalet kağıdı kullanılabilir. Makatı yıkarken imkan varsa ılık suyla yıkayın. Solüsyon, deterjan, sabun kullanmayın.

*Doğru pozisyonda dışkılayın. İdeal dışkılama pozisyonu klozete oturduktan sonra ayakların altına küçük, yüksek olmayan  bir tabure konularak yani dizlerin hafif yükseltilmesiyle oluşturulan pozisyondur. Bu pozisyon dışkılamayı kolaylaştırır.

Hemoroidde Beslenme Önerileri 

Hemoroide  iyi gelen yiyecekler nelerdir?

Lifli yiyecekler kabızlığa engel olarak hemoroide iyi gelir. Bu gıdalar bağırsağa geldiğinde içerisine su alarak şişerler ve dışkının hacmini artırırlar. İçerisinde su da barındırdığından aynı zamanda dışkının yumuşamasını sağlarlar. 1 kase süte marketten alınan lifli taneleri (müsli gibi) koyduğunuzda bu etkiyi kolaylıkla görebilirsiniz. Sert olan lif taneleri sütü içine çekerek şişerler yani hacmi artar. Aynı zamanda da önceki sert durumları kaybolarak yumuşarlar. Lifli gıdalar bağırsağa geldiğinde aynı mekanizmayla çözünmeden, erimeden içine su çeker, şişer ve yumuşar. Tabii içine çekeceği suyu temin etmek için bol su içmek de gerekiyor.

Alışkın olmayan bünyelerde ilk anda hızlı bir lif yüklemesi yapılırsa şişkinlik, gaz, ishal karın ağrısı da yapabilir. Bu nedenle alışkın olmayanların kademeli olarak artırmasında fayda vardır.

Meyve ve sebzeler:

Bitkisel gıdalar lif içeriğinden dolayı dışkıyı yumuşattığı gibi içerdiği flavinoidlerle de hemoroid kanamasına iyi gelmektedir. Yeşil yapraklı ürünler, lahana, domates, üzüm flavinoid açısından zengindir. Sebzelerin flavinoid içeriğinin kaybolmaması için mümkün olanlar çiğ yenmeli, pişirilmesi gerekenler rengi kaybolmayacak şekilde az pişirilmelidir.

Yeşil yapraklı sebzeler (ıspanak, pazı, kıvırcık, maydanoz, dere otu gibi ), brokoli, brüksel lahanası, lahana, kabak, bezelye, kereviz, taze fasülye, yeşil-kırmızı taze biber  lif açısından zengindir.  Kereviz, karpuz, salatalık, taze biber lifin yanı sıra su açısından da zengindir.

İncir, kayısı, erik, hurma, elma, armut gibi meyveler lif açısından zengindir. Bu meyvelerin kurusu, tazesi, kompostosu (tanesiyle birlikte) tüketilebilir. Çilek, üzüm, nar, kiraz, böğürtlen gibi meyveler lif fazla içermese de flavinoid içeriğinden dolayı hemoroidlerin kanamasına iyi gelir. Domates, şalgam gibi kırmızı sebzeler de flavinoid açısından zengindir.

Baklagiller:

Fasulye, mercimek, nohut, börülce lif açısından zengindir. Badem, fındık, ceviz gibi kuru yemişler de lif açısından zengindir. Bu besinler aynı zamanda protein kaynağıdır.

Tahıl ürünleri:

Yenilecek ekmekler yulaf,tam buğday kara buğday, çavdar,arpa içeriğinde olmasına dikkat edilmelidir. Böylece lifli gıdalar tüketimini artırmış olursunuz.

Hangi Yiyecekler Az Yenmeli?

Az lifli yiyecekler kabızlığa (veya bu nedenle hemoroidlere) ve hemoroidlerin  daha kötü olmasına sebep olabilir. Bu yüzden bazı yiyecekleri sınırlamak en iyisidir.

*Beyaz ekmek ve simit

*Süt, peynir ve diğer süt ürünleri

*Et, tavuk,

*Dondurulmuş yemekler ve fast food gibi işlenmiş gıdalar

*Tuz. Fazla alınan tuz vücutta özellikle damarlarda su tutulmasına sebep olur. Böylece toplardamarlarda basınç artmasına, genişlemesine ve hemoroid oluşmasına sebep olur. Mevcut hemoroidin de ödemin oluşmasına ve durumun ağırlaşmasına sebep olacaktır. Suyun bağırsakta kalmamasına neden olarak kabızlığa da yol açar.

*Kabızlık yapan ilaçları kendiliğinizden almayın. Demir, bazı ağrı kesiciler  gibi ilaçlar kabızlık yaptığı için doktora sorularak alınmalıdır.

Op. Dr. Seher Şirin

Merhabalar ben genel cerrahi uzmanı Op. Dr. Seher Şirin, Antalya’da bulunan kliniğimde hasta kabul ediyorum. Bana ulaşmak için 0242 312 22 22 arayabilir ya da aşağıda yer alan WhatsApp butonuna tıklayarak yazabilirsiniz.